Hınzır Problem Nedir?
Wicked problem konusunu bağlam olarak düşündüğümüzde “bayağı pis problemler” olarak çevirmek istediğim Hınzır problemler, çözülmesi imkansız görünen birçok bağımlı faktörle ilgili problemlerdir. İşler arap saçına döndü tabirini oluştururlar. Faktörler genellikle eksik, akıcı ve tanımlanması zor olduğu için, hınzır problemleri çözmek, ilgili paydaşların derin bir anlayışını ve tasarım düşüncesinin sağladığı yenilikçi bir yaklaşımı gerektirir. Sağlık ve eğitim gibi karmaşık konular bu tür sorunların örnekleridir.
“Almanya’daki Ulm School of Design’da tasarım teorisyeni ve tasarım metodolojisi profesörü Horst Rittel, “Genel Bir Planlama Teorisindeki İkilemler” başlıklı makalesinde, hınzır problemlerin on özelliğini açıklar:
- Bu tür problem için kesin bir formül yoktur.
- Kötü niyetli problemlerin durma kuralı yoktur, çünkü çözümünüzün nihai olduğunu bilmenin bir yolu yoktur.
- Bunlara yönelik çözümler doğru ya da yanlış değildir; sadece iyi ya da kötü olabilirler.
- Bu problemlemlere en kısa zamanda çözüm yolu yoktur.
- Bu tür bir soruna her çözüm bir “tek adımlı işlem” dir; deneme-yanılma yoluyla öğrenme fırsatı olmadığından, her girişim önemli ölçüde önemlidir.
- Kötü durumdaki problemlerin tanımlanmış bir dizi potansiyel çözümü yoktur.
- Her hınzır problem aslında benzersizdir.
- Her hınzır problem, başka bir problemin belirtisi olarak düşünülebilir.
- Hınzır bir problem için her zaman birden fazla açıklama vardır, çünkü açıklamalar bireysel bakış açısına göre büyük ölçüde değişir.
- Plancılar / tasarımcılar yanlış olma hakkına sahip değildir ve eylemlerinden tam olarak sorumlu olmalıdırlar.